Harlem Globetrotters, bleke basketbalacrobatie

Een stukje basketbalgeschiedenis landde vorige week in België. De Harlem Globetrotters waren in het land. Het iconische basketbalteam kwam, zag en… stelde teleur. Het was bij wijlen kijken naar een vergane glorie met lauwe slapstick. Alsof je voor je tv zat en wou zappen naar Sporza maar bleef hangen op Ketnet.

Nochtans verdienen de Harlem Globetrotters het predicaat iconisch. Laat hun naam vallen en menig sportfan raakt al decennialang in vervoering. De Harlem Globetrotters maakten van sport entertainment.

Statement tegen de NBA

Het basketbalteam zag het levenslicht in 1926 en speelde de voorbije 90 jaar meer dan 25.000 wedstrijden in meer dan 120 landen voor meer dan 125 miljoen mensen.

Geen ander professioneel sportteam speelde ooit meer wedstrijden. Want hoewel ze enkel exhibitiewedstrijden spelen, vallen ze toch onder de categorie professioneel sportteam aangezien ze betaald worden en wedstrijden niet ‘geregeld’ worden. Dat laatste mag u met een serieus korreltje zout nemen natuurlijk.

Hoewel hun naam anders doet vermoeden, kennen ze hun ontstaan in de schoot van Chicago.

In 1928 besliste hun toenmalige coach en eigenaar Abe Saperstein de naam te veranderen in Harlem Globetrotters omdat de meeste van de spelers Afro-Amerikaans waren en Harlem een typische Afro-Amerikaanse buurt was. Toch duurde het pas tot in 1968 totdat de Harlem Globetrotters effectief een thuismatch in Harlem speelde. 40 jaar lang speelden ze buitenhuis.

Maar het team was toen bovenal een statement op zich.

In hun beginjaren was rassenscheiding nog schering en inslag. Hun team bestond uitsluitend uit Afro-Amerikaanse spelers dus ze waren dan ook een echt curiosum in die tijd als je weet dat tot 1950 enkel blanke spelers in de NBA speelden. De Harlem Globetrotters domineerden in de jaren veertig elke tegenstander waartegen ze speelden. Gaande van high school teams, college teams tot semi-professionele ploegen.

Toen ze in 1939 met 112 tegen 5 voor stonden en het publiek zich begon te vervelen, begonnen ze dan maar een show op te voeren met tricks en circus-shots. Saperstein zag dat het publiek wild werd en liet hen vervolgens iedere avond die volgde het publiek geven wat het wou. Entertainment. Met hun fabelachtige basketbaltricks bewezen ze zo het ongelijk van de NBA om hen uit te sluiten.

Met in 1948 hun summum. Winst tegen de regerende NBA kampioen Minnaepolis Lakers. De basketbalwereld kon het ongelofelijke talent van de Harlem Globetrotters niet langer negeren.

Wilt Chamberlain en Kareem Abdul-Jabbar

Na 1950 verlegde de focus zich nog meer op het showaspect aangezien Afro-Amerikaanse spelers hun weg vonden naar de NBA. Het winstpercentage van de Globetrotters varieert rond 0.98 maar is ondertussen volledig irrelevant natuurlijk.

In 1959 wou ene Wilt Chamberlain toetreden tot de NBA maar dit mocht nog niet omdat hij zijn laatste studiejaar nog niet had afgewerkt. Chamberlain koos er dan maar voor om een jaartje bij de Globetrotters te gaan spelen en was lid van het team toen ze dat jaar negen wedstrijden in Moskou speelden, een reeks wedstrijden met een grote politieke lading in die tijd. Niet veel later starte Chamberlain aan zijn succesvolle NBA-carrière maar hij keerde nog af en toe off-season terug om zich te amuseren. Zijn nummer 13 is een van de zes ‘retired’ numbers die niet meer worden gebruikt.

Chamberlain maakte de hoogdagen mee van de Harlem Globetrotters want eind jaren vijftig waren ze op hun top met vier verschillende ploegen die de wereld rondtrokken.

In 1995 speelden de Globetrotters nog eens een echte competitiewedstrijd tegen een All Star Team van, de ook al legendarische, Kareem Abdul-Jabbar. Ze verloren en een 48-jarige Abdul-Jabaar nette 34 punten. De voorbije twintig jaar speelden ze af en toe met wisselend succes competitiewedstrijden maar ze bleven bovenal een ploeg die het moest hebben van hun basketbalacrobatie.

Sinds 2007 organiseren ze ook jaarlijks hun eigen ludieke draft enkele dagen voor de officiële NBA draft. En die loopt geheel volgens hun eigen regels. Onder de gelukkigen waren onder andere al Lionel Messi, Tim Howard en Landon Donavon. Messi bedankte vriendelijk voor de uitnodiging.

Kortom, als je dan op een dag de woorden ‘gratis tickets’ en ‘Harlem Globetrotters’ in één vraag te horen krijgt, twijfel je niet lang over het antwoord.  De korte historiek hierboven indachtig, verwachtte je dan aan een avondje topentertainment.

Maar dat werd het dus niet.

‘Globetrotter zijn, is plezant!’

De Harlem Globetrotters zijn natuurlijk oer-Amerikaans en dat kan al eens over the top zijn. Maar de slapstick die ze opvoerden was toch té simpel.

Lachen met de dikke referee, ‘You’re pregnant, Shrek!’, ging al snel vervelen. De interactie met het publiek was er soms wel maar de pointes waren dan weer voorspelbaarder dan die van FC De Kampioenen. Het jeugdige publiek vond het misschien allemaal fantastisch maar van Globetrotters mocht je ietsje meer verwachten dan ordinair onderbroekenlol.

Het moment dat ze een spelfase in slow-motion en fast-forward naspeelden, kon nog misschien nog het meest bekoren.

Humor is echter subjectief dus misschien dat iemand anders het dan weer wel grappig vond natuurlijk. Maar als het basketbalgedeelte echter ook wat flauwtjes uitvalt dan blijft er wel niet veel meer over om enthousiast over te zijn. De half-court en side-court shots tijdens de opwarming gingen de mist in en ook de driepuntspecialist van de Harlem Globetrotters had z’n dagje niet. En dat lag niet aan de korte mandekking. Maar oordeelt u gerust zelf. Let vooral op zijn verdediger die eerder om een high-five vraagt dan probeert het shot te blokken.

Minder dansen, meer dunken en dribbelen

Gelukkig viel er soms wel eens een zeldzame ‘ooooh’. Maar een dunk, dribbel of eender welke actie waarvoor je de handen op mekaar kreeg, kwam helaas even vaak voor als er driepunters werden gescoord. De Globetrotters hielden het parket van het basketbalveld eerder voor een danspodium. Maar niemand kocht volgens ons die avond een ticketje voor ‘So You Think You Can Dance’ dus het mocht wel wat minder dansen en meer dunken en dribbelen zijn.

Heel af en toe was er dan toch een hoogtepuntje. Basketballen kunnen ze uiteraard wel maar dat toonden ze te weinig. De tegenstander stond er nochtans bij en keek ernaar.

Door een ongelukkige wending kreeg de tegenstander van de dag plots onverklaarbaar 13 punten erbij van de ‘evil referee‘ waardoor er luttele seconden voor het einde plots een gelijke stand was. Onze driepuntspecialist speelde/liep/wandelde zich echter vrij, nam het shot on the buzzer en…. miste. Uiteraard.

Verlengingen dus en de eerste ploeg die daarin scoorde, won de wedstrijd. Wie er uiteindelijk won, mag u zelf raden.

Misschien toch één hint: de Harlem Globetrotters verloren hun laatste wedstrijd in 2006 tegen een college team. We hebben zo een vermoeden dat dit hen niet zo snel meer zal overkomen.

Slotsom is dat de Harlem Globetrotters hun reputatie niet waarmaakten. De merchandising ging er weliswaar voor, tijdens en na de wedstrijd vlot door de kinderhanden. Maar onze handen waren helaas niet zo gauw gevuld.

Of hoe we ons een avondje Harlem Globetrotters zullen herinneren als de avond waarop het beeld bleef hangen op Ketnet.