Allen Iverson, destructieve poëzie op het parket

Op de voorflap lees je ‘Not a game. The incredible rise and unthinkable fall of Allen Iverson‘.

Ik liep rond in een boekenwinkel in New York en was meteen verkocht. Topsporters die van zero naar hero terug naar zero gaan. Altijd fascinerend. Zeker als het over een van de meest excentrieke NBA spelers ever gaat.

Biografieën van sporters halfweg hun carrière lees ik nooit. Uit principe. Wat is immers het nut van een biografie van een sporter tijdens zijn carrière?

Wat als de antagonist morgen zijn been breekt of de wedstrijd van z’n leven speelt?

A.I. is 40 jaar oud. Met de nadruk op ‘oud’. En ondertussen gestopt. Finished. Hij verdiende alleen al met zijn NBA salaris 150 miljoen dollar en had daarnaast monstersponsordeals. Desondanks dit alles is hij vandaag blut. Broke.

Dan wil je toch weten hoe dat in godsnaam is gegaan?

’s Avonds de vedette van de NBA, ’s nachts de koning van het nachtleven, ’s morgens de alcoholieker die niet in staat was om te trainen. Ononderbroken. Jaren aan een stuk. Altijd speelde Iverson elke match alsof het z’n laatste was en leefde hij elke dag, elke nacht alsof het z’n laatste was.

Totdat Father’s Time aanklopte.

Het lichaam van The Answer, zijn nickname, had geen antwoord meer. Zijn bankrekening geen geld meer. Een vrouw en kinderen had hij finaal ook niet meer. De destructie was compleet.

Of zoals Pat Croce, toenmalige Sixers team president, zei:

“God gave him this great gift but you knew one day, He was going to take it away.”

Met z’n high school sweetheart Tawanna kreeg A.I. vijf kinderen maar bij geen enkele geboorte was hij aanwezig. Te dronken of geen interesse. Of beiden. Tevens de staat waarin zijn kinderen hun wereldberoemde vader tijdens hun leven zouden kennen. Bij de scheiding oordeelde de rechter wijselijk dat Iverson niet in staat was om voor zijn kinderen te zorgen.

Uiteraard is hij niet de eerste sporter die dit overkwam.

Wij willen de failliete sporters op pensioen niet te eten geven. Denk bijvoorbeeld maar aan Mike Tyson. Zijn biografie is ook een absolute must read, een boek dat ik persoonlijk zelf nog ietsje hoger inschat. 

Anders dan bij Tyson, die aan bijna alles verslaafd was maar vooral aan seks, had Iverson vooral een drankprobleem. Het verschil is dat Tyson zijn problemen erkent en hielp schrijven aan zijn boek, Iverson beperkt zich tot ontkennen en weigerde medewerking.

Iverson schatte in 2012 dat zijn maandelijkse uitgaven ongeveer 360.00 dollar waren. Op dat moment was zijn inkomen nog geen vijfde van dat bedrag. Let that sink in.

En dat voor een voormalige NBA Rookie of The Year die iedereen betoverde met zijn onwaarschijnlijk basketbaltalent. Meteen een supervedette bij zijn entree op het parket.

En dan die nickname: The Answer. Pure poëzie.

In zijn universiteitsjaren wilde het basketbaltalent een coole nickname. Een van zijn vrienden bedacht The Answer. De NBA kende onzekerheid. Er waren heel wat vragen met het naderende pensioen van Magic Johnson, Larry Bird en Michael Jordan.

Hoewel Iverson helemaal nog niet in de NBA zat, was het voor hem toch al duidelijk welke persoon die vragen ging beantwoorden. Hij liet The Answer tatoeëren op zijn arm en het werd zijn (handels)merk.

De vriend die de nickname bedachte, beloofde hij 25% van alle inkomsten gerelateerd aan The Answer. In 2003 kwam het tot een rechtszaak tussen de voormalige beste vrienden. De vriendschap liep op de klippen. Het zou niet de laatste zijn.

Ook al aan de universiteit leerde hij nog een ander legendarisch handelsmerk van hem: zijn crossover. Hij leerde de beweging van een vriend, perfectioneerde die en vloerde er jaren later Michael Jordan mee in de NBA. Net zoals hij als groentje had voorspeld. The Answer was er en iedereen mocht het weten.

Zijn wervelende entree betekende ook een serieuze upgrade voor Iverson zijn bankrekening. Maar naast de NBA was er nog een andere sponsor van Iverson zijn rijkdom gedurende zijn carrière: Reebok. Van bij de vliegende start van zijn carrière besloot het sportmerk zwaar in te zetten op hem. En met succes.

Iverson groeide met zijn rebelse manier van leven en basketballen meteen uit tot dé sportsensatie. Wereldwijd. Er kwam een ‘Iverson Question’ en ‘Answer franchise‘ waarmee Reebok een antwoord bood op de Air Jordan van Nike. Het werd een onwaarschijnlijk succes. The Answer, weet u wel.

Iverson was in alles de tegenpool van Michael Jordan. Zijn topsportattitude was ‘apart’ te noemen.

Hij zat nauwelijks in de fitnesszaal, deed amper aan stretching, at en dronk zich te pletter, verscheen vaak een halfuurtje voor de tip-off in het stadion, at snel een paar hot-dogs en was maar net op tijd op het parket voor de start van de wedstrijd. Vervolgens smeet hij er 50 binnen.

Om na de match zich te pletter gaan zuipen met zijn (vele) vrienden en de dag erna met een hangover forfait te geven voor training.

In alle aspecten was het fysiek eigenlijk fenomenaal wat hij klaarspeelde.

Iverson was een straatrebel met tatoeages, een extravagant kapsel (zijn cornrows waren toen ongezien), een oorring, trash talk naast en op het veld, kledij zoals enkel getto rappers droegen,….

And the crowd? They loved it.

Reebok twijfelde even. Allen Iverson was een orkaan. Ongezien. Ongeëvenaard. Je als sportmerk verbinden aan zo’n wervelwind had ook zo z’n risico’s. Maar Reebok took the shot en commercialiseerde de hype. Een schot in de roos.

De relatieve brave Rookie neigde meer en meer naar extravagantie naarmate zijn succes groeide. Iverson speelde op het parket van de NBA alsof hij op een straatpleintje speelde. Straight outta compton.

Het succes van de tandem Reebok – Iverson ging gepaard met fenomenaal veel geld. Geld dat A.I. meteen uitgaf. Het noopte Reebok tot de beslissing om hun posterboy te beschermen tegen zichzelf. 32 miljoen dollar van zijn sponsordeal zou hij pas krijgen op z’n 55ste. Veelzeggend.

Dat was naast het veld. Op het veld liep alles ook vlotjes de eerste jaren.

Sportief beleefde bij zijn hoogtepunt in de begin van het millenium. Uitgeroepen tot MVP en de NBA finale behaald tegen de LA Lakers van Kobe Bryant. Daar besliste hij in het eerste duel de wedstrijd met deze beroemde korf:

Desondanks verloren de Philadelphia Sixers de finale met 4-1. Dichter zou Iverson nooit meer geraken bij een NBA championship ring. De jaren erop zouden de Sixers wisselend succes kennen maar nooit echt meer schitteren.

Daarna kwam de onvermijdelijke downfall.  Vanaf z’n dertigste begon de zware levensstijl door te wegen. Het feestvieren monde uit in een alcoholprobleem dat hij niet langer kon beheersen. Woedeaanvallen en gewelddadig gedrag namen de bovenhand. Zijn vrouw en kinderen bedreigde hij meermaals. Op een bepaald moment zelfs met een wapen. Hij zat even in de cel maar kwam weer vrij.

And the crowd? They still loved him…

Op een basketbalveld werden zijn grinta en nijdigheid toegejuicht. De misstappen ernaast met de mantel der liefde bedekt. Hypocrisie ten top maar o zo herkenbaar bij andere losgeslagen sporticonen.

Zonder de structuur van basketbal werd Iverson een ongeleid projectiel. En het projectiel begon helemaal los te slaan.

Het seizoen na hun NBA finale verloren de Sixers in de eerste ronde van de play-offs. Enkele dagen later volgde deze memorabele persconferentie van Iverson. Nog dronken van de nacht ervoor.

Na nog enkele onsuccesvolle seizoenen bij de Sixers werd Iverson na nog maar eens een incident betrokken in een trade. Finale druppel was toen Iverson 7 (!) minuten na de tip-off aankwam op de wedstrijd en ook nog eens weigerde zijn tenue aan te doen. Ook op het veld werd hij een ongeleid projectiel. Losgeslagen.

Iverson sloot zijn NBA carrière af met korte passages bij de Denver Nuggets, Detroit Pistons, Memphis Grizzlies en eindigde bij de club van zijn hart de Philadelphia Sixers. 20 februari 2010 speelde hij er zijn allerlaatste NBA wedstrijd.

Overal maakte hij de belofte om zijn leven te beteren, de club succes te brengen en de fans te plezieren. Loze beloftes. Al snel smeet The Answer zich opnieuw op het nachtleven om te drinken en te gokken.

Erna volgde nog een snel vergeten seizoen in Turkije bij Besiktas dat vooral diende om de schuldenberg af te lossen.

Maar het was op.

Iverson was 35 jaar oud toen hij op pensioen ging. Niet langer de beste of de snelste op het parket. Zijn lichaam moe. Alleen was hij de enigste die dat niet inzag. Niet kon aanvaarden dat het gedaan was. Het werd hem echter duidelijk gemaakt.

Geen enkele NBA club wilde hem nog. De scheiding met zijn high school sweetheart werd ingezet en gefinaliseerd in 2013. Vrienden lieten hem vallen. Er restte hem enkel nog schulden en een gigantisch drankprobleem.

Een van de meest iconische basketballers ooit was uitgedoofd.

De biografie van Iverson is een page-turner. Ik las de meer dan 300 pagina’s tellende rollercoaster tijdens de terugvlucht van New York naar Zaventem in één ruk uit.

Een turbulente vlucht.